Характарыстыка рынку і знешняга гандлю Малдовы
У сакавіку 2025 года міжнароднае рэйтынгавае агенцтва Fitch Ratings пацвердзіла доўгатэрміновы рэйтынг дэфолту эмітэнта Малдовы ў замежнай валюце на ўзроўні “B+” са стабільным прагнозам. Як было адзначана ў публікацыі Агенцтва, рэйтынг улічвае нізкі ўзровень дзярждоўгу Малдовы, кіраваны профіль пагашэння доўгу і даступнасць знешняй фінансавай дапамогі.
Паводле звестак Нацыянальнага бюро статыстыкі Малдовы, у 2024 годзе Унутраны валавы прадукт (ВУП) Малдовы павялічыўся на 0,1 % ў параўнанні з 2023 годам. Аб'ём прамысловай вытворчасці па выніках 2024 г. знізіўся на 1,1 %, а аб'ём сельгасвытворчасці скараціўся на 14,6 %. Асноўны рост ВУП быў дасягнуты за кошт сектара паслуг Малдовы.
Узровень беспрацоўя склаў 3,9 %. Пры гэтым Малдова мае адзін з самых нізкіх узроўняў занятасці насельніцтва ў рэгіёне: колькасць занятых склала 40,8 % ад усёй колькасці ўсяго працаздольнага насельніцтва (у Беларусі аналагічны паказчык у 2024 годзе склаў 67,5 %).
Узровень інфляцыі ў 2024 годзе склаў 7,0 %.
5 лютага 2025 г. Нацыянальны банк Малдовы павялічыў базавую стаўку (стаўку рэфінансавання) з 5,6 да 6,5 %. 7 жніўня 2025 г. стаўка была паніжана да 6,25 %.
Паводле звестак Міністэрства фінансаў Малдовы, на 31 снежня 2024 года дзяржаўны доўг краіны склаў каля 121,4 млрд. малдаўскіх леяў (6,56 млрд. долараў ЗША), што прыкладна на 17,4 млрд. леяў больш за ўзровень на канец 2023 года. Доля дзяржаўнага доўгу ў ВУП дасягнула 37,9 %, што з'яўляецца рэкордным для Малдовы паказчыкам.
У пачатку 2025 года Еўрапейскі банк рэканструкцыі і развіцця (ЕБРР) перагледзеў у бок паніжэння прагноз эканамічнага росту Рэспублікі Малдова: 2 % ў бягучым годзе (раней было 3,5 %).
У 2024 годзе ў Малдове зафіксаваны рэкордны дэфіцыт знешняга гандлю, які дасягнуў паказчыка ў 5,51 млрд. долараў ЗША. Малдаўскі экспарт скараціўся на 12,2 працэнта да 3,55 млрд. долараў ЗША, а імпарт павялічыўся на 4,5 % і перавысіў 9,0 млрд. долараў ЗША. Дэфіцыт вырас на 19,1 % ў параўнанні з паказчыкам 2023 года.
У 2024 г. экспарт тавараў у краіны Еўрапейскага саюза склаў 2,4 млрд. долараў ЗША (на 9,6 % менш у параўнанні з 2023 годам), а ўдзельная вага краін ЕС у агульным аб'ёме экспарту павялічылася на 1,9 % да 67,3 %.
Асноўнымі краінамі назначэння малдаўскага экспарту тавараў у 2024 годзе былі: Румынія (32,6 % ад агульнага аб'ёму экспарту), Украіна (9,3 %), Італія (6,7 %), Чэхія (6,1 %), Турцыя (6,6 %), Германія (4,8 %), Польшча (4,3 %), Расія, 3,3 (2,5 %), Беларусь (2,2 %), Грэцыя (1,9 %).
У структуры экспарту ў 2024 годзе асноўную долю занялі электрычныя машыны і кампаненты (16,0 % ад агульнага аб'ёму экспарту), агародніна і садавіна (12,0 %), насенне і алейныя культуры (10,2 %), крупы і прэпараты на аснове збожжавых (9,1 %), адзенне і аксесуары (7,5 %), алкаголь.
Асноўная доля ў імпарце тавараў у Малдову ў 2024 годзе прыпала на краіны Еўрапейскага саюза: аб'ём імпарту склаў 4,5 млрд. долараў ЗША з доляй 50,2% у агульным імпарце Малдовы. У разрэзе краін імпарт тавараў у Малдову ажыццяўляўся з: Румыніі (16,9% ад агульнага аб'ёму імпарту), Кітая (13,8%), Украіны (12,1%), Турцыі (7,5%), Германіі (7,4%), Італіі (5,3%), Польшчы (3,9%), Францыі (2,5%), Расійскай Федэрацыі. 1,9%), Балгарыі (1,7%), Іспаніі (1,6%).
У структуры імпарту ў 2024 годзе пераважалі наступныя групы тавараў: нафту, нафтапрадукты (10,7% ад агульнага аб'ёму імпарту); аўтамабілі (8,3%); электрапрыборы і іх часткі (8,1 працэнта); газавыя і прамысловыя прыборы (5,0 %); прамысловыя прыборы, дэталі і асобныя часткі машын (3,6 %).
